Uništavanje Strela 2M i Strela 2M/A u Srbiji
Često se mogu čuti različiti podaci o uništavanju PVO sistema Strela 2M na području SRJ. SCG i Srbije a kreću se od toga da smo sve "pretopili" u Železari do toga da su uništavane samo stare Strela-2M Sovjetske proizvodnje kojima je istekao rok.
Šta je zapravo istina o uništenju raketa Strela 2M(Sovjetska oznaka 9K32M) i Strela 2M/A(poznata i kao Strela 2MJ-Jugoslavija)?
Strela 2M je proizvođena u vreme SFRJ u Krušiku Valjevo po licenci sa određenim domaćim poboljšanjima od 1984. godine kada počinje proizvodnja usavršene varijante Strela-2M/A koja zahvaljujući minijaturizaciji elektronike IC glave za samonavođenje i povećanju za 40% eksploziva u BG ima povećanu efikasnost dejstva na cilj za 30%. Ovaj LPRS - Laki prenosni raketni sistem - je korišćen u sukobima na teritoriji bivše SFRJ gde je, obzirom na svoju starost, pokazao zadovoljavajuću efikasnost.
Raketa Strela 2M(9М32М) ima domet po daljini od 4200 metara, a po visini do 2300 metara i dejstvuje pre svega na ciljeve u odlasku, metodom gonjenja cila i ima limitirane mogućnosti da gađa cilj u dolasku(pre svega sporije ciljeve brzina do 550km/h - daljom modernizacijom moguće je poboljšanje ove karakteristike). Strela 2M i 2M/A koje su proglašene za višak nisu uništavane pretopljavljanjem jer bi najprostije rečeno takav pokušaj uništenja izazvao neželjene eksplozije sa oštećenjem opreme i povredama osoba koji bi bile ukljkučeni u takav nestručan proces. Sve rakete LPRS Strela 2M i 2M/A koje su uništavane u Srbiji su ili uništene procesom koji je sproveden stručno od strane VTI na poligonu Nikinci i osoblja Krušik Valjevo u saradnji sa TRZ Kragujevac ili onesposobljene u procesu demilitarizacije gde se bojeva glava u samom procesu posebno odvajala od raketnog motora a onda naknadno ili reciklirala ili uništavala.
Dolazimo do ključnog pitanja - koliko je raketa Strela 2M i 2M/A uništeno?
Prema nekim raspoloživim podacima SFRJ je imala ukupno oko 26.000-30.0000 Strela 2M uključujući i domaću verziju 2M/A koja je u ukupnom broju bila većinski zastupljena sa preko 70%. Većina domaćih raketa Strela 2M/A je proizvedena u periodu od 1985-1989. Na svake dve rakete ide jedan lansirni mehanizam - LM - u kompletu za gađanje ali zbog postojanja i lansirnog mehanizma za 4 rakete teško je odrediti tačan broj lansirnih mehanizama za jednu raketu. Pored toga lansirni mehanizam se može opet upotrebiti tako da kao pretpostavku možemo uzeti da je u proizvodnji bilo oko 1 LM na do 8 raketa tj. 4 b/k na 1 LM mada je mogući i druugi odnos recimo na 1 LM 12 raketa što trenutno deluje kao verovatniji odnos koji bi na 24000 raketa dao 2400 LM.
Najveći deo Strela 2M i 2M/A nakon raspada SFRJ ostao je na području Srbije koja je bila i proizvođač u Krušiku Valjevo. BiH je nakon raspada SFRJ imala oko 8000 komada od čega je do danas uništeno oko 6000 komada.
SRJ je pre rata 1999. godine raspolagala sa oko 14.000 komada. Zajednica Srbije i Crne Gore nasledila je oko 12,000 komada Strela 2M i 2M/A od čega je nakon raspada zajednice u Srbiji ostalo oko 10250 komada sa dve varijante lansera a u Crnoj Gori oko 1750 komada sa 250 jednoraketnih lansera odnosno lansirnih mehanizama i malim brojem lansera za 4 rakete odnosno lansirnih mehanizama MTU-4.
Uništavane su sve varijante Strela 2M predominanto je uništavana Strela 2M/A kojih je bilo najviše, svim Strelama 2M i 2M/A u naopružanju je do 2000. godine istekao originalni rok trajanja od 10 godina(koji je naknadno verifikacijama na gađanjima produžavan sa smanjenom verovatnoćom uspešnog gađanja i lansiranja bez remonta), stim da je srećom ceo proces uništavanja u jednom trenutku zaustavljen pa je dosta njih preostalo a koje se sada remontuju i koriste u Vojsci Srbije.
Zajednica Srbije i Crne gore je prethodno dobrovoljno sama uništila 1200 komada Strela 2M: Kako je dalje tekao postupak uništavanja. SAD su izrazile želju da se uništi celokupni arsenal LPRS Strela 2M i 2M/A u Srbiji
Plan - nerealizovan u celosti na sreću - je bio da se uništi ukupno 9,218 9M32M Strela-2M i 2M/A koje smo zvanično posedovali nakon 2004 od kojih je većina bila domaće proizvodnje.
Dakle SAD su izrazile želju da se uništi 9000 Strela 2M i 2M/A koje su bile u Srbiji da bi nakon toga se prvo išlo da se sa SAD finansijskom asistencijom uništi količina od 5000 komada.
A od ukupnog broja 9,218 uništeno je sa SAD finansijskom asisitencijom 3764 kom do 2011:
Crna Gora je isto tako od SAD dobila sredstva za uništenje 1500 strela 2M i 2 M/A
Crna Gora je ukupno do danas od 1750 komad Strela 2M i 2M/A uništila nešto preko 1600komada i 200 lansera za te rakete.
Ovim tekstom se za sada rešava dilema o priči o tome kako, gde i koliko su rakete Strela 2M i 2M/A uništavane u periodu posle 1999. godine u Srbiji. Za uništavanje jako bitnog oružija za blisku PVO borbu koji se remontom mogao osposobiti i dalje modernizovati za sada niko nije preuzeo odgovornost.
Šta je zapravo istina o uništenju raketa Strela 2M(Sovjetska oznaka 9K32M) i Strela 2M/A(poznata i kao Strela 2MJ-Jugoslavija)?
Strela 2M je proizvođena u vreme SFRJ u Krušiku Valjevo po licenci sa određenim domaćim poboljšanjima od 1984. godine kada počinje proizvodnja usavršene varijante Strela-2M/A koja zahvaljujući minijaturizaciji elektronike IC glave za samonavođenje i povećanju za 40% eksploziva u BG ima povećanu efikasnost dejstva na cilj za 30%. Ovaj LPRS - Laki prenosni raketni sistem - je korišćen u sukobima na teritoriji bivše SFRJ gde je, obzirom na svoju starost, pokazao zadovoljavajuću efikasnost.
Raketa Strela 2M(9М32М) ima domet po daljini od 4200 metara, a po visini do 2300 metara i dejstvuje pre svega na ciljeve u odlasku, metodom gonjenja cila i ima limitirane mogućnosti da gađa cilj u dolasku(pre svega sporije ciljeve brzina do 550km/h - daljom modernizacijom moguće je poboljšanje ove karakteristike). Strela 2M i 2M/A koje su proglašene za višak nisu uništavane pretopljavljanjem jer bi najprostije rečeno takav pokušaj uništenja izazvao neželjene eksplozije sa oštećenjem opreme i povredama osoba koji bi bile ukljkučeni u takav nestručan proces. Sve rakete LPRS Strela 2M i 2M/A koje su uništavane u Srbiji su ili uništene procesom koji je sproveden stručno od strane VTI na poligonu Nikinci i osoblja Krušik Valjevo u saradnji sa TRZ Kragujevac ili onesposobljene u procesu demilitarizacije gde se bojeva glava u samom procesu posebno odvajala od raketnog motora a onda naknadno ili reciklirala ili uništavala.
Dolazimo do ključnog pitanja - koliko je raketa Strela 2M i 2M/A uništeno?
Prema nekim raspoloživim podacima SFRJ je imala ukupno oko 26.000-30.0000 Strela 2M uključujući i domaću verziju 2M/A koja je u ukupnom broju bila većinski zastupljena sa preko 70%. Većina domaćih raketa Strela 2M/A je proizvedena u periodu od 1985-1989. Na svake dve rakete ide jedan lansirni mehanizam - LM - u kompletu za gađanje ali zbog postojanja i lansirnog mehanizma za 4 rakete teško je odrediti tačan broj lansirnih mehanizama za jednu raketu. Pored toga lansirni mehanizam se može opet upotrebiti tako da kao pretpostavku možemo uzeti da je u proizvodnji bilo oko 1 LM na do 8 raketa tj. 4 b/k na 1 LM mada je mogući i druugi odnos recimo na 1 LM 12 raketa što trenutno deluje kao verovatniji odnos koji bi na 24000 raketa dao 2400 LM.
Najveći deo Strela 2M i 2M/A nakon raspada SFRJ ostao je na području Srbije koja je bila i proizvođač u Krušiku Valjevo. BiH je nakon raspada SFRJ imala oko 8000 komada od čega je do danas uništeno oko 6000 komada.
SRJ je pre rata 1999. godine raspolagala sa oko 14.000 komada. Zajednica Srbije i Crne Gore nasledila je oko 12,000 komada Strela 2M i 2M/A od čega je nakon raspada zajednice u Srbiji ostalo oko 10250 komada sa dve varijante lansera a u Crnoj Gori oko 1750 komada sa 250 jednoraketnih lansera odnosno lansirnih mehanizama i malim brojem lansera za 4 rakete odnosno lansirnih mehanizama MTU-4.
Uništavane su sve varijante Strela 2M predominanto je uništavana Strela 2M/A kojih je bilo najviše, svim Strelama 2M i 2M/A u naopružanju je do 2000. godine istekao originalni rok trajanja od 10 godina(koji je naknadno verifikacijama na gađanjima produžavan sa smanjenom verovatnoćom uspešnog gađanja i lansiranja bez remonta), stim da je srećom ceo proces uništavanja u jednom trenutku zaustavljen pa je dosta njih preostalo a koje se sada remontuju i koriste u Vojsci Srbije.
Zajednica Srbije i Crne gore je prethodno dobrovoljno sama uništila 1200 komada Strela 2M: Kako je dalje tekao postupak uništavanja. SAD su izrazile želju da se uništi celokupni arsenal LPRS Strela 2M i 2M/A u Srbiji
Plan - nerealizovan u celosti na sreću - je bio da se uništi ukupno 9,218 9M32M Strela-2M i 2M/A koje smo zvanično posedovali nakon 2004 od kojih je većina bila domaće proizvodnje.
Dakle SAD su izrazile želju da se uništi 9000 Strela 2M i 2M/A koje su bile u Srbiji da bi nakon toga se prvo išlo da se sa SAD finansijskom asistencijom uništi količina od 5000 komada.
A od ukupnog broja 9,218 uništeno je sa SAD finansijskom asisitencijom 3764 kom do 2011:
Crna Gora je isto tako od SAD dobila sredstva za uništenje 1500 strela 2M i 2 M/A
Crna Gora je ukupno do danas od 1750 komad Strela 2M i 2M/A uništila nešto preko 1600komada i 200 lansera za te rakete.
Ovim tekstom se za sada rešava dilema o priči o tome kako, gde i koliko su rakete Strela 2M i 2M/A uništavane u periodu posle 1999. godine u Srbiji. Za uništavanje jako bitnog oružija za blisku PVO borbu koji se remontom mogao osposobiti i dalje modernizovati za sada niko nije preuzeo odgovornost.
Comments
Post a Comment